Deze en vergelijkbare uitspraken zijn te vinden in de grote mystieke tradities. Krishnamurti zegt op zijn eigen zo kenmerkende manier dat vrijheid een land zonder paden is, daarmee aanduidende dat ieder mens een geheel eigen wijze van "zijn" heeft en uitdrukt en door daarvan de essentie aan te boren volledig komt te staan in zijn eigen inwonende kracht die verbonden is met het hart van alles wat bestaat.

Dus alhoewel de term "pad" wordt gebruikt om de geestelijke ontwikkeling van de mens aan te duiden, wil dat niet zeggen dat het een vastomlijnde geestelijke weg is. Aan de basis van de Vrij-Katholieke Kerk ligt veel kennis over dit mystieke innerlijke pad waarop ieder mens op een geheel eigen wijze in volledige geestelijke vrijheid zijn eigen stappen kan en mag zetten. Het pad van het ontwikkelende geestelijke leven leidt tot een groots doel: het doel van de vervulling van het menselijke bestaan.

Onmisbare schakel
De mensheid als geheel en ieder mens op zich vervult in het kosmische schema een unieke functie. In de wereld van tegenstellingen ontwikkelt de mens zich door te zoeken naar zijn eigen innerlijke goddelijke vermogens en bewustzijnskwaliteiten die uniek zijn in het gehele universum. De mens is een bijzondere en onmisbare schakel in het gehele plan. Er wordt in esoterische leringen gesteld dat geen enkel wezen, hoe hoog ook ontwikkeld - zij het een grootse adept, een heer van een zonnestel of heerser van een heelal of zelfs hoger - dit bestaan en deze werkzaamheid kan verkrijgen zonder ooit in een bepaald systeem door het bestaan in dualiteit zoals de mens gegaan te zijn.

Het spirituele pad van de mens is dus de wijze waarop de vervulling van zijn wezen geleidelijk aan tot uitdrukking komt in de dualiteit van zijn menselijke bestaan. Hierbij zijn er twee mogelijkheden:

De eerste wordt het natuurlijke pad genoemd. Hierbij laat de mens zich leiden door de natuurlijke wetmatigheid die hem voert via geleidelijkheid tot de ontwikkeling van het goddelijke bewustzijn en de uitdrukking daarvan.

De tweede manier is wat wel het pad van versnelde ontwikkeling wordt genoemd. Dit is het pad dat o.a. de Vrij-Katholieke Kerk benadrukt. Het is de levenshouding van de mens die bewust erkent dat zijn geestelijke roeping niet ligt in het van waan naar waan gesleurd worden door de geleidelijkheid van het natuurlijke leven, maar die zich heel bewust richt op een geestelijke zuivering en vervolmaking om zo de vervulling van zijn wezen in zijn menselijke bestaan te versnellen.

Hoewel voor ieder mens het pad anders is, kunnen we verschillende aspecten van deze vervolmaking onderscheiden:

De vervulling van de persoonlijkheid
Dit is eigenlijk menselijk gezien het allerhoogste vermogen van de mens. We zien hierin de mens zich ontwikkelen tot vergeestelijkte persoonlijkheid waarin binnen de grenzen van het fysieke en persoonlijke bestaan de transformatie van de vorm gestalte krijgt. Zo komt uiteindelijk het allerhoogste tot uitdrukking in de stof en wordt de persoonlijkheid de drager van het goddelijke. De consecratie in de H.Mis is daarvan een uitdrukking, de stoffelijke hostie wordt bij de consecratie volledig doorstraald door het Christusbewustzijn.

De vervulling van de zielemens
Het tweede aspect is de ontwikkeling van de zielemens, ook wel de geestelijke individualiteit van de mens genoemd. Deze vervulling gaat in feite vooraf aan de transformatie van de persoonlijkheid tot volmaakte mens. Hierbij zien we de ontplooiing van de zielemens die zich vormt als gouden graal waarin het licht van het allerhoogste uitgestort en ontvangen wordt. De vervulling van de individualiteit is het Zelf kennen als Eén. De kwaliteiten hiervan openbaren zich, zo lang de mens op de kringloop van incarnatie is, bij elk menselijk leven meer en meer totdat er uiteindelijk volledig open verbindingen zijn tussen persoonlijk en zielebewustzijn.

De vervulling van de transcendentie
Het derde aspect is de transcendente functie van de mens als eeuwige offeraar. Daarin herhaalt hij de grondslag van al wat bestaat en transcendeert zijn wezen tot kosmisch wezen. In het mysterie van Pasen zien we deze vervulling weergegeven. Hierin lost alles van menselijkheid en van individualiteit op. Er blijft geen spoor achter. In mystieke termen wordt dan wel gesproken over de druppel die terugkeert in de oceaan. Het moment van vervulling is een groots gebeuren van absolvering en van vrijmaking waarin alles dat leeft deelt. De "andere oever" wordt bereikt en de gehele openbaring jubelt en deelt in de verheffing als in de transcendente functie de mens tot zijn vervulling komt.

Het pad van versnelde ontwikkeling is zoals we gesteld hebben niet "iets" maar een manier van leven. In veel mystieke tradities wordt uitvoerig aangegeven wat de verschillende aspecten zijn om doelgericht dit pad te gaan, dat ook wel "het beklimmen van de steile berg" wordt genoemd. In haar boekje, "Het pad van de leerling" geeft Clara Codd een overzicht van enige aspecten:

Een zoeker naar waarheid die zijn aarzelende treden op het pad zet vanuit de wereld van alle dag kan zijn leven richten op het geestelijke door:

In zijn werk beschrijft Geoffrey Hodson op welke wijze de mens een bruikbaar kanaal kan worden om in de wereld te werken aan geestelijke vooruitgang. Hij geeft drie grondhoudingen die essentieel zijn:

Meesters van Wijsheid
In de Vrij-Katholieke Kerk wordt openhartig omgegaan met Meesters van Wijsheid. Een aantal daarvan, in het bijzonder Albaan, die we ook wel kennen onder de naam Meester de Prins, of Comte de Saint Germain, neemt een bijzondere plaats in. Hij is de leider van de zevende straal, van het ceremoniële werk. Maar ook de Meesters Koot Hoomi en Morya zijn bekend in onze kerk. Meester Koot Hoomi zal de Bodhisattva in de komende cyclus worden. De naam Bodhisattva is de aanduiding voor het innerlijke ambt van de heer de Christus die de bescherming van de geestelijke ontwikkeling van de mensheid heeft en ook wel de bewaker van de tweede straal van liefde-wijsheid genoemd wordt. Meester Morya zal de Manu worden in de komende periode. De Manu is de aanduiding voor het ambt van de Heer van de uitvoering van de Wet, ook wel de eerste straal van kracht genoemd. Natuurlijk kennen we ook Meester Jezus, die zijn lichaam beschikbaar stelde voor de heer de Christus tijdens zijn leven in Palestina en zo overschaduwd werd gedurende enigejaren om voertuig te zijn voor de Heer van Liefde.

Meesters zijn ooit als mens op het pad geweest. Door een vergeestelijkt leven hebben zij hun kringloop van levens als mens vervuld en die staat van transcendentie bereikt van waaruit zij op een geheel andere wijze de wereld dienen en helpen. Zij werken voortdurend, allen op hun eigen wijze, aan de vooruitgang van het leven op onze aarde. Opvallend is dat tegenwoordig ook buiten de V.K.K. en de theosofische beweging zeer veel mensen inzicht en kennis hebben omtrent de Mmeesters van wijsheid.

C.W. Leadbeater beschrijft de wijze waarop de Meesters de mens zien. Hij schetst een beeld van de aarde waarin elk levend wezen een lichtpuntje is. De kwaliteit van elk lichtpuntje is afhankelijk van de bereikte geestelijke ontplooiing. Zo zijn er kleine fragiele puntjes, heldere vonken en bakens van licht die opvallen door hun kracht. Elk levend wezen wordt gekend door de innerlijke wereld als een punt van licht, niets wordt over het hoofd gezien. Elk bruikbaar kanaal wordt altijd opgemerkt door de innerlijke wereld en indien geschikt, onherroepelijk benut voor een bepaald werk. Er wordt vanuit de innerlijke wereld voortdurend gebruik gemaakt van alle mogelijke kanalen om de wereld vooruit te helpen.

Om de mensen die al enige "lichtkwaliteit" hebben bereikt verder te begeleiden in hun ontwikkeling tot geschikte kanalen voor het doorgeven van geestelijke kracht, kan een speciale band gemaakt worden door een Meester van wijsheid. Er wordt dan wel gesproken over leerlingschap. Dit gaat via een aantal stadia: proefleerlingschap, leerlingschap, inwijdingen en meesterschap.

Mensen die zich gelouterd hebben in hun lange kringloop van levens en enige stabiliteit hebben ontwikkeld, kunnen door een Meester van wijsheid aangenomen worden als proefleerling. Een proefleerling van een Meester van wijsheid hoeft zich niet bewust te zijn van dit feit. De geestelijke impulsen en inspiratie komen veelal onbewust op de hogere gebieden. Toch kunnen bij tijd en wijle bepaalde inzichten en inspiraties doordringen tot de persoonlijkheid.

In haar boekje "Het pad van de leerling" vervolgt Clara Codd met het geven van de kwaliteiten die voor inwijding nodig zijn:

Uitwerking hiervan wordt op heldere wijze beschreven in het werkje "Aan de voeten van de Meester" dat door Krishnamurti onder zijn innerlijke naam Alcyone als jongen werd geschreven terwijl hij werd voorbereid op de eerste inwijding.

Inwijdingen
Inwijding houdt in dat verbindingen tussen geest, ziel en lichaam, en dit laatste natuurlijk gedurende de periode van incarnatie, duurzaam veranderen. Er zijn heel veel verschillende niveaus van inwijding. In het Christendom kennen we deze o.a. in de belangrijke gebeurtenissen uit het leven van Christus die weerspiegeld worden in de hoofdfeesten van het kerkelijk jaar.

De eerste inwijding is "hij die de stroom in gaat", in het Christendom de Geboorte genoemd. Deze inwijding vindt plaats door een ceremonie uitgevoerd door de Witte Broederschap op de innerlijke gebieden waarbij een verbinding van de goddelijke vonk in de ziel, het hoger zelf wordt bewerkstelligd.

De tweede inwijding is "hij die nog één keer terugkeert", in het Christendom de Doop genoemd. Hierbij moeten drie verleidingen worden overwonnen: misleiding van het zelf, twijfel en bijgeloof. Door een snelle ontwikkeling van het denken ontstaan deze verleidingen. Alle aspiranten worden gewaarschuwd voor zelfverheerlijking en grootheidswaan die voeding zijn voor afgescheidenheid en ik-gerichtheid.

De derde inwijding wordt genoemd "hij die niet meer terugkeert", in het Christendom de transfiguratie genoemd. De inwijdeling wordt voorgeleid voor de Ene Inwijder - de Heer van de Wereld of Sanat Kumara - en de wijding wordt verricht door een van de Heren van het Vuur.

De vierde inwijding wordt in het Christendom de Kruisiging genoemd. Het is het overstijgen van het "ik". Wanneer de inwijdeling zijn kruis van zich af wil schudden zal het hemzelf verpletteren. Er wordt wel gezegd dat hij die niet geleerd heeft te buigen de kroon niet kan ontvangen. "Geen kruis, geen kroon" is een specifieke aanduiding voor de Arhat.

De vijfde inwijding wordt in het Christendom de Hemelvaart genoemd. De ingewijde wordt dan een Meester van wijsheid, een adept. Het pad van vervulling is dan beëindigd en een geheel nieuw bestaan en een nieuwe ontwikkeling breekt dan aan.

De stappen op het pad van geestelijke ontwikkeling zet ieder mens op eigen wijze. De rode draad hierbij is vergeestelijking in de stof. Kwaliteiten voor het pad omvatten het verzachten van de persoonlijke ik-gerichtheid en openheid naar het geestelijke leven dat zich in alles openbaart. Een mystieke wet is dat hij die geeft zal ontvangen, hij die verliest zal vinden, hij die voor de wereld sterft en zich richt naar de geest geboren zal worden. Alle beelden en symbolen die ons worden voorgehouden in het esoterisch Christendom wijzen naar hetzelfde. De mens is een wezen van licht, een Prometheus, een lichtbrenger. Zijn vervulling krijgt gestalte in het verspreiden van licht. Door deze vervulling zet de mens de stappen op het pad. Deze stappen worden nooit alleen gezet maar altijd gezien en geleid door hen die het leven op onze aarde beschermen en leiden. Zo wordt ieder mens herkend en gekend en geleid op zijn eigen pad van heelwording en heiligheid.

Literatuur
Alcyone: Aan de voeten van de Meester. Uitg. TVN.

Codd, Clara, M.: Het pad van de leerling. Uitg. TVN.

Collins, M.: Licht op het Pad en Karma. Uitg. Gnosis

Blavatsky, H.P.: De stem van de stilte. Uitg. TVN. ISBN 90 6271 661 x

Hodson, G.: Lecture Notes, the school of wisdom. Uitg. TPH. Adyar 1955

Leadbeater, C.W: De Meesters en het Pad. TVN (in engels: The Masters and the path. Uitg. T.P.H.)