VKVisie
Tijdschrift van de Vrij-Katholieke Kerk in Nederland

Vorige Home Boven Volgende

Millennium

Johan Pameijer

Wij zijn bevoorrechte mensen. Maar eens in de duizend jaar is een generatie getuige van de overgang naar een nieuw millennium. Dat gebeurde in het jaar 999, toen het jaar 1000 in het verschiet lag. Nu, tien eeuwen later, herhaalt zich dit magische moment. Opnieuw gaan de voorspellingen rond en zijn de verwachtingen hoog gespannen. Wat zal het nieuwe millennium ons brengen? Zal eindelijk het ijzeren tijdperk worden vervangen door het veelbelovende gouden? Staan we voor een levensgrote mutatie van het menselijk bewustzijn en kunnen we wellicht in de komende tijd de Nieuwe Aarde en het Nieuwe Jeruzalem begroeten? Feit is, dat op de valreep van de eeuwwisseling talrijke mensen een greep doen in de voorraad van religieuze doctrines. Naarmate de als 'einde der tijden' geproclameerde millennium-grens naderbij komt groeit een onverwachte religiositeit. Vaak wordt dat veroorzaakt door een onbewuste angst voor een onzekere toekomst, soms ook door de stille hoop op betere tijden. Wij kunnen de psychologische grens van 1999 naar 2000 niet passeren zonder de balans op te maken.

Het menselijk bewustzijn is in de afgelopen tien eeuwen geweldig gegroeid, maar heeft zich ook enorm vernauwd. Het egoïsme heeft schrikbarende vormen aangenomen. De sierlijke torenspitsen van de grote kathedralen zijn aan het zicht onttrokken door het staal van pompeuze bankgebouwen. Onze moederplaneet krimpt van de pijn onder de mokerslagen die de mens haar toebrengt. Zo op het oog is de mensheid bezig om haar eigen graf te graven. Maar achter deze grauwe façade glinstert het licht van toenemend geloof in een hogere macht. Voor wat Nederland betreft zien we naast lege kerken propvolle New Age-manifestaties. Juist in deze eeuw vond een verschuiving plaats van uiterlijk geloven op gezag naar innerlijk ervaren. Onze eigen Vrij-Katholieke Kerk is daar een voorbeeld van. Behalve de Inquisitie en afschuwelijke oorlogen bracht het stervende millennium grootse uitvindingen, grandioze kunstvormen en het opvlammen van een religiositeit die door de machtige kerk eeuwenlang hardhandig werd onderdrukt. De theosophia manfesteerde zich in idealistische bewegingen als Rozenkruizers, Vrijmetselaren, theosofen. Naast de relativiteitstheorie van Einstein en de psychotherapieën van Freud en Jung kwamen in de loop van onze eeuw de lang verboden geschriften van de gnostische ketterijen terug in het daglicht. Aan het eind van het millennium bloeit de gnostiek als vanouds. Steeds meer kerkleiders leggen hun oor te luisteren bij de Evangeliën van Thomas en Philippus. Niet te negeren zijn de heilige schriften van zoveel onbekende visionairen uit de eerste Christelijke eeuwen. Een nieuwe tijd gloort en een nieuw bewustzijn, waarin het alternatieve geloven zijn rechtmatige plaats terug krijgt, ligt in de lijn der verwachting.

Men gelooft dat omstreeks de eeuwwisseling het Waterman-tijdperk het Vissentijdperk vervangt. Verdeeldheid maakt plaats voor verbroedering. Die verwachting is gerechtvaardigd, want ze is reeds door Jezus uitgesproken. Toen hij samen met zijn discipelen het paasmaal wilde gebruiken liet hij zich de plaats aanwijzen door een man die een waterkruik droeg. Onmiskenbaar wilde de schrijver van deze anekdote ons meedelen, dat het ware Christendom pas begrepen zal worden in het tijdperk van de Waterman en dat zal heersen in het nieuwe Millennium, dat over een paar weken luid zal worden verwelkomd.