Onze geestelijke ontplooiing is als het slijpen van een prachtig juweel. Dit juweel is de steen der wijzen in het hart van de gouden zielenmens. Eenmaal geslepen reflecteert elk facet als een geestelijke kwaliteit op schitterende wijze het licht van de Ene levenszon. Moed, liefde, kracht, wil, tact, volharding, geduld, oprechtheid etc… allemaal menselijke deugden en kwaliteiten die wij ontwikkelen als onderdelen van het geestelijk juweel in ons innerlijk. Het is een proces dat nooit stopt. Maar al te vaak hebben we er geen weet van dat dit plaatsvindt. We zijn vaak zo naar buiten gericht dat we het niet ervaren, niet weten en niet innerlijk kunnen waarnemen hoe het staat met onze eigen geestelijke ontwikkeling.

Alle spirituele tradities maken er werk van om op de een of andere manier mensen in contact te brengen met het innerlijke geestelijke transformatieproces. Daarbij maken ze gebruik van de taal en de vormen van de eigen tijd en cultuur. Vaak met een spectrum aan verschillende vormen die elk een bepaald aspect van het geestelijke groeiproces belichten en stimuleren. In symbolen, rituelen, meditaties en technieken wordt zo aan de weg naar de innerlijke levensbron en het innerlijk juweel vorm gegeven. Je zou gerust kunnen spreken over "de techniek van het spirituele leven" zoals Clara Codd in het gelijknamig boekje uitwerkt. Zij geeft daarin een prachtige opbouw met:

De kern van de techniek van geestelijke groei is een ontvankelijke en tevens actieve benadering van ons spirituele leven. Om ermee aan de slag gaan, het ervaren van de innerlijke stem van de intuïtie, het communiceren met de deva-gidsen, het bouwen van de innerlijke brug tussen de eigen ziele mens en het persoonlijk leven, het vinden van de kwaliteiten van ons innerlijke juweel, het aanboren van de bron van wijsheidskracht, het activeren van het geestelijke genezingsproces en het van daaruit jezelf en mensen helpen in deze in geestelijke nood verkerende wereld.

Dit alles maakt deel uit van het proces van het bouwen van de innerlijke graal uit de wijsheidkrachten van de Grote Moeder om de levenskrachten van de Goddelijke Vader te ontvangen. Aan dit prachtige beeld wordt keer op keer indringend in onze diensten vorm gegeven. Het is een van die essentiële elementen van onze eigen geestelijke groei.

Functies van een gemeente
Een gemeente is een kader waarbinnen de leden op allerlei manieren spiritueel kunnen en mogen ademhalen. Ze is veel meer dan een groep mensen die op zondag de mis opdraagt. Het is de plek waar het licht van inspiratie gedeeld wordt en waar vooral gebouwd wordt aan begrip en ondersteuning. Een bloeiende gemeente is een levend organisme met veel aanzichten die allemaal tegelijkertijd functioneren.

Wat doen we eigenlijk met deze functies? In hoeverre hebben we het met elkaar daar over en zoeken we naar vormen om daar gestalte aan te geven? Hoe vaak komt het niet voor dat we in de dienst het mysterie van innerlijk licht, hoe vaag misschien ook, aanraken maar dat we zodra we uit de dienst komen over de meest banale zaken staan te praten met elkaar. Wat delen we? Wat zoeken we? Wat vinden we? Wat bouwen we? Wat ervaren we gemeenschappelijk en hoe verdiepen we dat? In hoeverre scheppen we in een gemeente een ruimte van acceptatie, vertrouwen, spiritueel zoeken, ervaren, beleven en delen? Dit soort vragen zijn momenteel essentieel.

De moderne mens wil op deze vragen naar antwoord zoeken. De moderne Vrij-Katholieke mens zal zich moeten inzetten voor het beantwoorden van deze vragen. Als er al iets essentieel in deze kerk is, dan is het een actieve spirituele houding van het individu als lid van een levende spirituele gemeenschap.

Ervaring en innerlijke scholing
Het klinkt allemaal erg mooi en eenvoudig om te zeggen dat je toegang moet krijgen tot je eigen innerlijke bron van geestelijk bestaan en uit de geestelijke rijkdom daarvan moet putten. De werkelijkheid is wel anders. Het is een lang proces met als kern het werken aan jezelf. De strijd met je eigen schaduw zoals tegenwoordig in honderden boeken en stromingen in actieve vormen uitgewerkt wordt is niet eenvoudig. (De schaduw van de mens is niet speciaal zijn slechte zijde. Het is de kant die onbekend en onbemind is. Daarin kunnen ondeugden zitten, maar ook schitterende eigenschappen en begaafdheden die nog niet aan het licht getreden zijn.) Het is het aloude beeld van het slijpen van je eigen ruwe steen tot juweel van wijsheid, of de inwijdingsweg van de mysteriën zoals verbeeld in de feesten van het kerkelijk jaar.

Deze ervaring en innerlijke scholing kunnen en moeten veel meer uitgewerkt worden in een kerk zoals de VKK, die zegt een actieve spirituele kerk te zijn. We spreken en roepen over nieuwe paden maar we lopen als in een doolhof om ons heen te kijken naar vormen, meningen, opvattingen en objecten. Het gekke is eigenlijk dat het komen naar onze bron in het kerkelijke milieu niet zit in het veranderen van teksten in de mis. Nee het zit juist in het transformeren van onze houding ten opzichte van onszelf, elkaar en ons gemeenschappelijke werk.

Workshops, meditatie, activiteiten en werkvormen
Het realiseren van spirituele werkgemeenschappen in de Vrij Katholieke kerk is goed te doen. We moeten er gewoon mee beginnen. Maar dan moeten we wel de moed hebben het anders aan te pakken dan de traditionele lezingen, discussies, gemeente avonden of excursies. Die zijn allemaal erg veilig want dan praten we over iets, vaak iets buiten onszelf. In een spirituele werkgemeenschap gaat dat anders. Daar werken we samen aan onszelf. Daarin leren we luisteren, elkaar begrijpen, ondersteunen, gemeenschappelijk voelen, ervaren, innerlijk schouwen en geestelijk communiceren. Het is net een stapje verder. In een spirituele gemeenschap komt het begrip tot leven en wordt het levende kennis en ervaring. Daarin wordt actief gewerkt aan het proces om het deksel van de put van geestelijke inspiratie te schuiven. Prachtige werkvormen zijn er op te zetten die dit alles ondersteunen:

Dit alles in de rijke verbinding met de enorme krachten die wij in het kerkelijk werk zo eenvoudig kunnen en mogen aanboren.

Een spirituele werkgemeenschap heeft als een van haar kenmerken een gemeenschappelijk en vreugdevol vieren van geestelijke rijkdom. Openheid naar elkaar, belangstelling voor geestelijke ervaring en een positieve grondhouding zijn opvallend voor haar dynamiek. Al deze werkvormen hebben als kenmerk dat ze het gemeenschappelijk beleven en vieren van geestelijke rijkdom stimuleren. Een geestelijke werkgemeenschap werkt hard en is positief en vreugdevol in haar grondtoon.

Het vormen van spirituele werkgemeenschappen
Om vaardigheden, werkvormen en inhouden te ontwikkelen die in gemeentes kunnen leiden tot het laten ontstaan van spirituele werkgemeenschappen moet nog wel veel gebeuren. Op de priestersynode is in dit verband gesproken over het onderling uitwisselen van ervaring en ideeën hierover. Maar er is meer nodig. Zoals is gebleken op de studiedagen is de tijd rijp om een traject op te zetten waarin groepen mensen uit alle gemeentes gemeenschappelijk in de vorm van workshops hieraan werken. Deze leden kunnen elk hun inspiratie en vaardigheden mee terug nemen naar hun eigen gemeente en daar het proces stimuleren.

Alleen in het gemeenschappelijk werken aan spirituele groei komt de ware kracht van ons kerkelijk werk naar voren. Dit is de uitdaging waarin wij in onze kerk voor geplaatst staan. Het is een transformatieproces naar een actieve houding waarin wij als leden samenwerken aan het bouwen van een zo volmaakt mogelijke graal van liefde om het universele leven op te vangen en door te geven in deze wereld.

Mocht u belangstelling hebben voor deze serie studiedagen die zal plaatsvinden een keer per maand op zaterdag in de maanden september 1998 tot en met maart 1999 neem dan contact op met Frits Evelein, watermunt 15 2841 SN Moordrecht, 0182 372091 (email: F.Evelein@ivlos.ruu.nl)